Franchising Nedir?
Franchising: Benimle Evlenir Misin?
Franchising sistemini evliliğe benzetebiliriz. Uzun süreli bir ilişki için bir sözleşme yapılıyor sonuçta. İki tarafta yükümlülüklerini yerine getirirse mutlu bir evlilik olabilir. Ancak bir taraf mutlu diğeri mutsuz ise bir süre sonra şiddetli geçimsizlik başlar.
Bu durumun ortaya çıkmasını engellemenin tek yolu ilişkinin başında çok iyi karar vermektir. Sistemin ve markanın sahibi, kendisinden franchise isteyen yatırımcı adaylarına, kendilerinin neden iyi bir aday olduğunu kanıtlamalarını ister.
Aday da geçmiş başarılarının yanı sıra anlaşma halinde sisteme nasıl katkıda bulunacağını, yeterli eleman çalıştırıp onları geliştireceğini, müşteri memnuniyetini artıracağını, bunun satış artışını getireceğini anlatır. Bunu sağlamak için de işin başında duracağını vurgular. Beş yıl içinde kaç şubeye ulaşacağını hedef olarak ortaya koyar.
Franchise veren, adayın bu mülakat ve finansal aşamaları başarıyla geçtiğine inanırsa ön protokol ile nişanlanırlar. Birbirini daha fazla tanımanın yanı sıra Francise Alanın sistemi öğrenmesi ve iyi bir işletmeci ( franchisee ) olmasını sağlamak amacıyla 8 haftadan 8 aya kadar ( markadan markaya süreler değişebilmekte ) değişen sürelerle “eğitim” süreci başlar. Eğitimin sonunda sistemin her aşamasında çalışarak işi öğrenen, diplomalarını alan Franchisee adayı, iki tarafın da ilişkiyi evliliğe vardırma kararıyla ana sözleşmeyi imzalarlar.
Kökü fransızcadan gelen ve kısaca imtiyaz sağlama anlamındaki Franchising’in tanımı öncesinde bazı terimlerin Türkçe karşılıklarını verelim.
- Franchise veren (franchisor, franchiser)
- Franchise alan (franchisee)
- Master franchise alan (master franchisee)
- Bölge franchise alan (area franchisee)
- Alt franchise alan (sub franchisee)
- Franchise giriş bedeli (royalty, lumb sum fee)
- Franchise kullanım bedeli (franchise fee)
Franchising nedir?
Gelelim Franchising’in tanımına: Franchsing (Frençayzing), Bir sistem ve markanın imtiyaz hakkı sahibinin, belirli süre, koşul ve sınırlar içinde, işin yönetim ve organizasyonuna ilişkin sürekli disiplin ve destek sağlayarak, belirli bir bedel karşılığında, bağımsız yatırımcılara sistem ve markasını kullandırmasına dayanan, uzun vadeli ve sürekli bir iş ilişkisidir.
Bu tanımdaki en önemli konu imtiyaz hakkı sahibi sistem ve markanın başarısının kanıtlanmış olmasıdır. Pek çok şirket sistemini yerleştirmeden hatta marka bile olmadan franchise vermeye başlamaktadır. Bu durum iki taraflı iş ilişkisinde kısa süreli mutluluklar uzun vadeli mutsuzlular yaratmaktadır.
Franchise veren hem sistemi hem de kazançlarını büyütmek ister. Bunu yaparken markasını da koruması gerekir.
Franchise alan açısından baktığımızda bu iş ilişkisinden beklentisi olan para kazanma, prestij vb. her türlü faydayı elde etmeyi isterken yatırdığı parayı da geri döndürmek ister. Bu da yeni şubeler açabilmesi için son derece doğru bir yaklaşımdır. Hiç kimse sadece bir şubem olsun diye franchise almaz. Bu sistemler büyüdükçe verim artışı getirir.
Franchise alanın edindiği faydalar nelerdir?
- Kendi işini kurmak
- Sistemin parçası olmak
- Denenmiş, kanıtlanmış iş
- Yüksek standartlar
- Tanınmış marka
- Bilmediğin işe girebilme
- Başlangıç eğitimi
- Eleman temini
- Mali ve hukuki destek
- Teknolojik gelişim
- Yer seçimi
- Verimli ortak reklam
- Verimli yerel tanıtım
- Denetleme
- Karşılaştırabilme
- Yönetim teknikleri
- Raporlama
- Düşük yatırım
- Gerçekçi zaman planı
- Gerçekçi yatırım planı
- Ucuz satın alma
- Hızlı karlılığa geçiş
- Müşteri bağlılığı
- İtibar
- Kredi temini
- Bölge koruma
- Anlaşma
- Düşük risk
Bütün bu faydalar ışığında franchise almak mantıklı bir yatırımdır. Tek şart kendinize uygun doğru partneri bulmak ve sonra iki tarafın da sorumluluklarını yerine getirmesini beklemektir.
Mutlu franchisee ler yeni franchisee lerin sisteme gelmesini sağlarlar. Sisteme girmeden birden fazla markanın franchisee leri ile görüşmek, gözlemlemek, devirlerin ve kapanan şubelerin sayısını öğrenmek doğru karar vermenizde önemli etkenler olacaktır.
Allah mesut etsin, esen kalın.
Zafer MURGUL / Franchise Consultant
Franchise kategorimize geri dönebilir ya da TFC Danışmanlık hakkında ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.
